Ai ơi có nhớ canh chua.

Một nồi canh riêu cá chép, nấu với trái dọc nướng và thìa là, thêm một rổ rau diếp xắt nhỏ cùng với cà chua, nếu không có rau diếp thì thay bằng xà lách lá dài không xoăn cũng được, và ăn với bún. Đó là một món ăn hết sức hấp dẫn của Hà Nội xưa với những ai đã ở Hà Nội và xa Hà Nội, là nhớ. Có những lần ngồi trò chuyện dóc với bạn bè, chợt thèm quay quắt bữa riêu cá nấu dọc ăn với rau diếp xắt và cà chua bột. Hỏi thăm, người Hà Nội cười vui, rau diếp bây giờ kiếm đâu ra.

Ở miền Nam, món canh chua khó mà thiếu trong bữa cơm hàng ngày hay thực đơn đãi khách tới chơi nhà. Vị chua có thể nấu từ nhiều thứ trái cây như cà chua chanh, khế, me chua. Người ta còn có món canh chua nấu lá Giang, nấu với trái Thanh trà hay miền Tây sông nước còn có món canh chua trái Bần ăn kèm bắp chuối xắt nhỏ và bông So đũa rất đặc biệt...

(Cây Quế màu.)

Một lần về miệt Cần Đước Long An, người quê chỉ cho cây Quế màu nấu canh chua, thứ cây mọc nhóc ở bờ bụi, ở trong vườn nhà. Quế màu là tên gọi ở địa phương. Có nơi người ta kêu nó là cây Bụp giấm hay trong sách vở người ta kêu tên Hibicus gì đó, là một vị thuốc nam rất quý. Canh chua lá Quế màu là món ăn của người quê Long An. Lựa lá non xanh, rửa sạch, xắt ra nấu với cá lóc rất thú vị. Lúc sau này nhịp sống vội vã, bận rộn, lo ruộng với lúa quanh năm có giờ đâu. Nấu canh chua, vói hũ me chua trữ sẵn trên kệ bếp, quậy lên cho nhanh. Lá Quế màu bị lãng quên lâu nay, cây Quế màu đứng buồn nơi góc vườn.

Một lần, người bạn đi Hà Nội về mang đến cho mấy trái Dọc. Ở nhà, con gái Nam bộ không à, đâu biết là trái gì. Bày cho mấy người nữ nướng trái Dọc, lột vỏ, đâm ra rồi nấu nồi canh chua cá chép ăn kèm rau sống, ai cũng khen ngon, vị chua lạ, thanh và dịu.

Cô Hường giúp việc nhà, nói Trà Vinh quê em cũng có trái cây giống thứ này, trái có mủ vàng dính tay, dính áo quần là giặt hổng muốn ra. Người Khme cũng nướng lên vậy, nhưng lột vỏ rồi đâm ra làm nước chấm chớ không mấy ai nấu canh chua. Đám trẻ tụi em thì thường chờ cho trái chín vàng, lấy xuống ăn chơi, chua chua ngọt ngọt, vui lắm. Ngạc nhiên, thiệt không đó? Nói cô vậy nó giống trái Dọc ngoài Bắc rồi, bữa nào ở quê có ai lên nhớ gởi theo nhà mình ăn thử nghen.

(Trái Bò húc.)

Lần ấy về thăm quê, lúc lên thành phố cô mang theo ít trái. Thế là sưu tầm thêm một thứ trái cây nấu canh chua ít người biết, đó là trái "Bò húc" ở vùng quê Trà Vinh.

Bữa ấy khách ở Hà Nội vào chơi, cô Mười ở nhà đãi khách quý, nấu nồi canh chua cá Diêu hồng, thìa là và trái Bò húc, ăn với bún. Mọi người ai cũng thích thú và tấm tắc khen ngon. Ngon thiệt không? nói thiệt chớ hổng nịnh chủ nhà nghe, sau bữa ăn cô Mười đùa vui. Người Hà Nội thiệt tình: mới được ăn lần đầu, nhưng đúng là nó chua thanh, dịu hơn trái Dọc, ngon thiệt ngon đó. Vậy là ở miền Nam có thứ trái cây nấu canh chua tuyệt vời ít người được biết.

Bò húc là cái tên riêng của người Khme ở Trà Vinh gọi tên trái nên hỏi ông Google ông lắc đầu hổng biết gì hết. Nhìn bên ngoài hơi khác với trái Dọc ở miền Bắc. Trái Bò húc vỏ ngoài xanh, trơn láng coi đẹp mắt. Cách nấu làm giống như trái Dọc, đem trái nướng lên cho mềm rồi lột vỏ nấu chung với cá, ba bốn trái một nồi bảy tám người ăn. Vị chua thanh, dịu, lạ nhưng ngon lắm.

Cây Bò húc ở Trà Vinh là thứ cây thân gỗ, vỏ cây màu xanh. Cây mọc tự nhiên trong vườn nhà hoặc bờ rào do chim ăn trái rồi bay đi thả hạt, tự mọc lên chứ không mấy ai trồng. Cây lớn vài năm là cho trái , trái xài được chừng tháng Tư tháng Năm, sau đó là trái chín.

Là người quê nói vậy đó. Dặn người tới mùa nhớ gởi nhiều lên nghen, để chia mọi người ăn cho biết. Người quê nói có nhớ canh chua, anh ráng kiếm giờ về dưới chơi đi, cho biết quê biết cây. Quê Nam bộ còn nhiều cây trái nấu món canh chua ngon lắm anh có biết không.