Cây Sò đo cam.

Một lần đã lâu lắm, sau chuyến biển về, ngồi bờ bù khú bạn bè hết một buổi bỗng nhớ bánh canh gà, đám bạn rủ nhau tới bà Tư bánh canh lề đường Phù Kiệt, người ta đổi là đường Hải Triều hồi nào không hay. Ăn hết tô bánh canh cay xè của bà Tư tỉnh hẳn, bỗng giật mình nhìn kìa... dưới lề đường cái gì như hoa gạo, lâu thật lâu mới được nhìn thấy. Một, hai và nhiều lắm...
Nhưng không phải, nó là bông Sò đo cam, thích thú rồi tìm hiểu, rồi mới biết, tên nó là Sò đo cam.

Sò đo cam có thân gỗ cứng, cây trưởng thành vừa cho bóng mát vừa cho những chùm hoa lớn màu cam rất thích mắt. Đầu tiên bông hoa nhú lên, lớn dần thành một nụ hoa thật to có những nụ hoa ban đầu trông hệt như những yếm cua xếp đâu đầu với nhau , sau rồi từ mỗi yếm cua đó nở ra một bông hoa nên khi nở bung hết bông thì Sò đo cam phải gọi được là đại đoá. Hoa có màu cam và thường nở rất nhiều vào mùa khô.

Những năm ấy thỉnh thoảng vào chơi ở vườn ươm trong công viên Gia Định coi người ta ươm cây, nhân giống, như là một thú vui nho nhỏ. Trong khuôn viên vườn ươm có một cây Sò đo cam rất lớn, đứng từ rất xa đã nhìn thấy những chùm hoa màu vàng cam thật đẹp. Ở đó có một gia đình người làm vườn, cha mẹ và hai cậu trai vừa làm việc và sinh sống ngay tại đó. Hàng ngày thấy họ chiết ra từ cây lớn những cây con cùng lúc gieo thêm bằng nhiều hạt để nhân thêm thật nhiều Sò đo. Một thời gian sau thấy họ đã có một khoảnh vườn cây Sò đo nho nhỏ trông lạ mắt, cao chừng hai ba gang tay đã mang trên đầu mấy chùm hoa màu cam nặng trĩu. Thời đó những loại cây hoa thân gỗ như Sà đo, Bò cạp... còn hiếm thấy trên đường như bây giờ. Lâu nay ai đó có đi Đà lạt, ngang Bảo Lộc mùa này, Sò đo cam từng chùm hoa đỏ rực rỡ dọc đường.

Một thời gian, trên nền đất của vườn ươm mọc lên một ngôi trường mang tên trường trung học Phú Nhuận. Dĩ nhiên cây Sò đo cam lớn kia không còn ở đó.

Gặp lại cậu làm vườn trong một dịp tình cờ, hỏi thăm mới hay hồi đó có ai để ý đến cái cây hoa màu cam ở góc công viên ấy đâu, cậu ấy tâm sự, kể cả các xếp ở cơ quan. Họ biết gì về cây. Yêu nghề, thương cây những người làm vườn ở đây tự động nhân ra nhiều thứ cây đó rồi họ mang đi trồng ở vài khu công nghiệp, chuyển đi Vũng Tàu, Bình Dương...rồi những cây Sà đo bên Q7 ven kinh Tẻ bây giờ cũng từ cây mẹ đó mà ra. Trước lúc dời vườn đi nơi khác, nhìn cây Sò đo mẹ nằm đó một mình thấy thương, rồi đây người ta cũng chặt bỏ. Thật là may, những ngày cuối có một vị khách lạ tình cờ ghé chơi, hay chuyện hỏi mua về trồng ở vườn nhà ngoài Vũng Tàu. Em chưa khi nào đánh cái bọng cây lớn đến vậy, cậu ta cười. Đã lâu lắm rồi em không ra ngoài đó...

Trên đường đi làm thấy cây Sò đo trổ bông, dừng xe chụp lấy một bông, chợt nghĩ chắc chỉ có những cây Sò đo cam hoa đang nở rực rỡ trên nhiều nẻo đường mới hiểu tâm tình của những người thợ làm vườn.