Chuyện người thợ giày.

Tay nhẹ nhàng đưa từng mũi kim may lại một cánh hoa nhỏ trên chiếc dép xăng đan, một thoáng nhìn qua lại người khách muộn màng, anh thợ bắt chuyện:

- Chắc đôi giày của con gái?
- Của con gái tui, đúng rồi.
- Mấy vụ này thường là các má mang tới, ít thấy mấy ông. Cá chắc với anh luôn, cưng con gái dữ ha. Mảnh khảnh, đỏng đảnh, nhí nhảnh, lanh chanh, he he... Cháu học tới lớp mấy rồi anh Hai?

- Cháu học lớp Tám, nhỏ này lanh chanh, nhí nhảnh ác luôn... mà sao anh hay quá vậy?
- He he... em cũng có một cô con gái, nay học lớp Năm rồi. Lí lắc suốt ngày, cả nhà cưng chiều lắm.

Chiều đã buông xuống trên phố đông người, sắp kết thúc một ngày lao động. Mời nhau điếu thuốc, rít một hơi dài rồi đặt điếu thuốc lên chiếc đe gang kế bên, anh tâm sự:
- Em làm ăn ở góc phố này từ ngày còn là một thằng nhỏ. Vậy mà làm bạn với cái góc phố đã qua hết mười mấy năm rồi đó, anh Hai biết không?
Dáng vẻ bên ngoài, giọng nói và cách nói chuyện, nhận ra người Sài Gòn. Hiểu đời, thân phận và một ít góc cạnh. Tuổi ngoài ba mươi, vậy là anh sinh ra và lớn lên ở thời bình. Anh là một lớp người mới, hay kêu là "thế hệ mới" cũng được, như là người ta vẫn thường nói văn vẻ vậy.

Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh, cũng là một cái nghề - Anh nói.
Em dân Bình Hòa cầu Bông, giáp ranh Phú Nhuận với quận Nhất, gia đình ba mẹ anh chị em dzòng dzòng ở đó hồi nào giờ...

Ở tuổi còn đi học, thường nghe các anh chị nói chuyện học hành để tới nơi tới chốn ở Sài Gòn này là khó khăn lắm chớ không có giỡn. Ngày đó đâu có nhiều trường đại học, đâu dễ dàng vô đại học như bây giờ. Mấy người học hết tú tài, muốn vô đại học ư, muốn đi làm việc ư, phải có cái lí lịch kèm theo. Mà nhà mình không có cái lí lịch chi đó anh Hai à...
Vậy nên học chi nhiều giống mấy anh mấy chị cho uổng sức mình, uổng công cha mẹ. Ngày ấy, biết phận mình hổng tới đâu, em bỏ học ngang hông, ra đường phố kiếm nghề sống, chắc tay một cái nghề sẽ không lo đói. Mai mốt có lấy vợ, kiếm được đủ tiền nuôi vợ con là mừng rồi. Em theo nghề là vậy đó anh Hai.

Hất đầu qua góc xa kia, một cậu trai trẻ tóc vàng cháy cũng đang chăm chú với mũi kim trên một chiếc giày, anh nói:
- Đệ tử của em đó, nhà nó cũng ở trong xóm. Năm nay mười lăm, đúng bằng tuổi em ngày đó khi bước ra đây. Phụ được khá việc và em đang dạy nghề cho nó. Mỗi sáng đạp xe ra đây. Siêng và chịu làm thì sẽ có nghề, không thôi theo đám bạn xấu, hư người ráng chịu.
Em có một đứa con gái, vậy thôi không thêm nữa. Vợ chồng em nói nhau, phải cho con học hành đâu đó, đời mình lỡ rồi.

Ầy da... Con người ta ai không có ước vọng giàu sang, ai có phước có phần, ông trời cho nhiêu hưởng nhiêu, không cho phải chịu anh Hai ơi.

Những chai sần trên đôi bàn tay, bộ áo quần bạc màu đường phố, nụ cười hiền lành, nhẫn nại cùng một giọng nói an phận nhưng thạo đời về nhân tình thế thái với quan niệm về cuộc sống đặc chất thảo dân Nam bộ, anh là người hiểu biết và đã quá quen với những vất vả cuộc đời.

Cẩn thận trở ngược đầu đôi dép, bỏ bịch ni lon gọn gàng, anh cười chia tay, của anh xong rồi đó, rồi dặn dò:

-  Con nhà giàu giày hàng hiệu may lại đường chỉ, con nhà nghèo thường thêm gót hay dán lại đế bong keo. Làm hoài tui biết mà. Con nít học trò ưa chạy nhảy, mau sút mấy thứ trang trí này, rồi mấy cái móc khóa nữa. Có rớt thứ nào nhớ lượm mang tới tui may lại cho. Anh thợ giày quay qua dọn dẹp đồ nghề, lại cười vang.

Nghề sửa chữa giày dép ít người để ý tới, hoặc có để ý khi có việc phải tới rồi lại đi, lại quên. Nên khi có được một người trò chuyện về nghề nghiệp của mình, dù chiều muộn rồi vẫn không thấy gì vội vã, khách chủ mau xích lại gần nhau. Một cảm giác gần gũi, anh thợ giày thật vui chuyện trong ít phút trải lòng cùng người khách lạ, có lẽ là người khách cuối cùng trong ngày.

Chỉ là một cái đe nhỏ bằng gang, một cái máy mài nhỏ cùng mấy thứ đồ chơi búa nhỏ kềm nhỏ, kim chỉ cũng nho nhỏ và đôi bàn tay khéo léo là sở hữu của anh suốt những năm ấy ở nơi này.
Ngày tháng cứ trôi qua như dòng người xe vẫn chạy mãi trên đường phố. Có những đôi guốc cao, những đôi giày bóng, những đôi xăng đan mềm vẫn mòn gót ngang nơi anh ngồi. Ở đó có môt góc đời và một góc phố.