Nhớ người taxi.

Lần gặp gỡ đầu tiên khoảng cuối những năm 70. Gặp là quý nhau liền bởi anh rất thân thiện, hay cười, gợi chuyện, vui chuyện, dễ gần và dễ thân. Anh chạy chiếc xe Renault "cát", thứ xe xăng bốn ngựa nho nhỏ sản xuất từ những năm nẳm, đâu thập kỉ 40, 50 thế kỉ trước. Có một điều mà ai cũng phải thốt lên sao chiếc xe được người chủ của nó giữ gìn một cách đáng nể như vậy. Năm ấy chiếc xe đã có tới trên ba chục tuổi già, thời khó khăn mà nước sơn còn giữ nguyên thủy, nệm ghế sạch sẽ, phủ bọc trắng tinh. Một cái quạt nhỏ sáng bóng phía trên kiếng chiếu hậu quay qua lại nhè nhẹ êm ái không buồn phát ra tiếng động. Mở nắp máy phía sau, mọi thứ từ dây điện tới bình xăng con sạch sẽ, block máy R4 bằng hợp kim nhôm trắng sáng sạch không vương một chút nhớt hay một vệt đen của bụi với dầu. Anh lấy miếng nùi giẻ trắng lau một vòng từ trên nắp máy xuống dưới đáy carte thấy miếng giẻ còn sạch sẽ nguyên xi, rồi cười.

Anh ấy làm nghề chuyên chở công cộng, nghề taxi. Ngày trước anh ở nghiệp đoàn taxi Sài Gòn còn bấy giờ anh làm đại diện cho hợp tác xã taxi Phú Nhuận, đám xe của mấy anh em đồng nghiệp thường đậu trước cổng nhà thương Nguyễn Văn Học, cực lắm, cả ngày ngóng chờ và nhường nhau từng cuốc xe đường dài từ người bệnh. Gặp lại nhau vài lần, có lần lại nhà chơi uống rượu nói dóc. Nhớ nhà anh đâu đó bên Phú Nhuận.

Hợp tác xã taxi của các anh khi ấy là tập hợp những chiếc Renault 4 hay Renault 8 cũ kĩ của đồng nghiệp từ đã lâu. Một thời cái xã hội khốn khó không xăng không nhớt những năm cuối 70, 80, đại gia đình của những người làm vận tải Sài Gòn yêu nghề, yêu xe, mưu sinh với nghề vận tải như taxi, cyclo máy, lambro ba bánh hay xe chạy than củi lầm bụi vẫn ráng tìm mọi cách bươn trải trong cuộc sống, và vực dậy nghề vận tải.

Ít lâu sau bước chân xuống tàu làm nghề máy dưới tàu biển, nghe những người bạn nghề đi trước nói máy tàu và cả buồng máy phải luôn giữ sạch sẽ, khi đang vận hành và cả khi nghỉ máy, là một việc nhỏ nhưng phải là nếp quen trong việc làm hàng ngày của người thợ máy. Có những máy trưởng tàu biển, khi kiểm tra buồng máy luôn mang theo một khăn lau máy màu trắng, xuống buồng máy cầm khăn quớt qua lại máy cái máy đèn hay các máy phụ để đánh giá ý thức thợ máy. Coi đó là bài học đầu tiên cho một nghề nghiệp mới. Thế là lại nhớ tới chiếc xe Renault 4 và người lái taxi.

Gần ba chục năm sau, những năm 2000 không còn chiếc Renault 4 nào chạy trên đường phố nữa. Một dịp tình cờ, gặp lại một chiếc xe Renault 4, nghĩ ngay là anh và quả vậy. Là anh, được gặp lại người taxi ngày ấy khi ai cũng đã đứng tuổi. Hỏi anh còn nhớ tui không, ông cười ha hả và nhắc lại một vài kỉ niệm nhỏ rồi bá vai nói cố nhân ơi. Nhìn lại chiếc xe của anh sau bao nhiêu năm, bây giờ là xe nhà, dường như đã sơn lại bên ngoài nhưng đồng sơn rất chắc chắn, vẫn nệm ghế bọc vải trắng sạch sẽ gọn gàng, cái quạt nhỏ không buồn phát tiếng động, vẫn block máy hợp kim nhôm trắng tinh ấy, sạch không vương một chút nhớt nhao. Tự động đi kiếm lấy một miếng nùi giẻ trắng, mở nắp máy phía sau xe, đưa tay lòn dưới đáy carte quệt lên xuống cái máy xe, như ngày nào thấy anh ấy làm rồi nhìn nhau cùng cười vang, cố nhân đắc ý hiểu lòng nhau. Vẫn là cái nùi giẻ trắng sạch boong. Một thói quen nghiêm túc, tuyệt vời, ông lão của tôi.

Tại một tối bữa nào buồn buồn ngồi coi ti vi, thấy người ta vinh danh công dân thủ đô ưu tú gì đó ở ngoài Hà Nội cho một bác tài xe bus. Nhìn hình ảnh ống kính phóng viên quay minh họa bác tài đang thăm nhớt máy, nhác thấy cái máy xe bus ấy sao đen thui, thấy như là bụi lẫn nhớt bám đen hết cả cái máy xe, như là đã quá lâu nay không được rửa hay lau chùi. Bữa ấy chợt chạnh lòng nhớ người taxi Sài Gòn năm xưa. Năm nay chắc đã già rồi, không biết giờ này ông ở đâu?