Đồi Cù.

Đồi Cù bên hồ X.Hương

Vượt qua hết con đèo quanh co vắng lặng nằm dưới những cây thông già thẳng thớm mọc thành rừng cao thấp, mọc xen cả trên những vách đá cheo leo, bầu trời chợt sáng lên với khoảng không ánh nắng và màu sắc hoa lá trên hàng rào một vài căn biệt thự xinh xắn lặng lẽ bên đường. Đà Lạt hiện ra là một hồ nước rộng lớn và xanh trong nằm dưới một thung lũng thơ mộng. Hàng liễu rủ vươn ra một góc hồ, xa xa là mấy cỗ xe, mấy chú ngựa non hững hờ gặm cỏ bên bờ hồ và một con đường nhỏ chạy vòng quanh, bên kia là một vùng đồi thoai thoải cỏ xanh chạy tít ra xa, điểm trên nó là những cụm thông già chụm vào với nhau từng cụm hay đứng riêng lẻ từng cây vững chãi, không biết hồ nước, đồi thông cây cỏ đã có ở đó từ bao giờ.
Đẹp đến nao lòng. Ta sẽ thấy lòng mình thật dịu dàng và cảm giác thấy mến yêu ngay thành phố cao nguyên ấy. Đó là hồ Xuân Hương và đồi Cù, từ rất lâu rồi như là biểu tượng của thành phố mộng mơ Đà Lạt. Và có những ai đó cũng thường hãnh diện từ những ngày xưa ấy, mỗi khi coi lại trong album hình ảnh gia đình của mình kịp có những tấm hình dễ thương bên hồ Xuân Hương cùng đồi Cù thơ mộng.

Ngày ấy ít xe máy, ít ồn ào, đường phố thanh vắng. Ngày ấy Đà Lạt ít nói, hay cười, môi đỏ má hồng dịu dàng, khăn áo ấm trầm tĩnh trên phố. Ngày ấy, hồ nước trong và đồi cỏ cách một con đường nhỏ, tay trong tay quanh bờ hồ trên con đường ấy rồi bước lên đồi Cù, dạo chơi, chạy nhảy và đuổi bắt hay ngồi bên nhau dưới những gốc thông già, thật tự do yên ả và nên thơ cho đám học trò, đám sinh viên hay cho đôi lứa yêu nhau. Ngày ấy có một lần đứng trên đồi Cù, nhìn sang bờ hồ như thấy sương khói và cái lạnh se se rớt lên đôi vai lứa đôi đi trên phố vắng, có ai đó khoác tay ai, khúc khích cười và chia nhau nắm hạt Dẻ nóng ủ ấm trong túi áo khoác pardessus. Ngày ấy có đồi Cù nằm bên mép nước hồ ngay trung tâm thành phố, là của chung mọi người.
Bây giờ đồi Cù vẫn nằm đó bên bờ hồ Xuân Hương nhưng đã nhiều năm qua không còn là nét thơ mộng riêng tư của Đà Lạt, không còn là nơi vui chơi của mọi người, của dân thành phố hay cho du khách thập phương nữa. Đồi Cù ít lâu nay là một sân golf 18 lỗ chỉ giành riêng cho một số ít người. Xung quanh chân đồi đã rào kín từ lâu, cây dại lúp xúp leo trên hàng rào dây kẽm, chạy dài hết một vòng quanh, làm xấu mất nửa mặt Xuân Hương và hồ nước ấy như cũng biết buồn, ít lâu lại nổi xanh màu rêu tảo. Hồ Xuân Hương với đồi Cù, đôi lứa ấy sao có thể tách xa nhau được chứ.

Tạm cất đi những thắng cảnh khác của Đà Lạt, chỉ cần một hồ Xuân Hương trong xanh với đồi Cù yên ả nằm dưới thung lũng trung tâm thành phố là Đà Lạt của thành phố trên cao, là ước muốn tìm đến cho khách phương xa, cho những đôi lứa yêu nhau và những tấm hình dễ thương của tuần trăng mật.
Lần đầu mới đến thành phố mộng mơ, bữa ấy có đôi trẻ nghe nơi đây có một đồi Cù dễ thương lắm bên hồ Xuân Hương, biết hỏi thăm ai bây giờ, đồi Cù ngày ấy đâu rồi.

Bạn phương xa lên chơi, nghe kể  đồi Cù bèn hỏi đường muốn tới chơi cho biết, thì đồi Cù vẫn còn đó có một lối vô, lại đây ghé mắt mà dòm cho biết thôi nè.

Đà Lạt bây giờ vẫn còn cây xanh, thông reo liễu rủ, nhưng cũng có thêm nhiều những vườn rau xen lẫn và nhà ống cao tầng mới xây, màu sắc, cờ hoa khẩu hiệu, cũng giống như bất cứ thành phố thị xã nào đâu đó đã đi qua.

Đà Lạt với 'đôi trẻ" 25 năm trước và bây giờ.

Đồi Cù.

Thung lũng Tình yêu.

Nhà thờ Con Gà.